Tuesday 9 November 2010

Waar blijft Robin Hood?

Soms is het verbazingwekkend om te zien hoe de geschiedenis zichzelf herhaalt. De in 1989 overleden historica Barbara Tuchman laat dit prachtig zien in The March of Folly: From Troy to VietnamHet boek verscheen in 1984. 
Ik denk dat ze het (grotendeels) met mij eens zou zijn geweest over het volgende.






Als ik de heren David Cameron en George Osborne in het Engelse nieuws zie, moet ik denken aan de Engelse geschiedenis ten tijde van koning Richard Leeuwenhart en de legendes over Ivanhoe en Robin Hood.
Vaak worden gebeurtenissen en verhoudingen in de loop der eeuwen enigszins verwrongen. Sir Walter Scott (1771-1832) schreef Ivanhoe in 1819 en beschrijft de verhoudingen in de 2e helft van de 12e eeuw eigenlijk totaal anders dan wat de mensen in die tijd zelf moeten hebben ervaren.
Wij in Nederland weten dan ook niet beter dan dat de moed van Richard Leeuwenhart ongeevenaard is en dat zijn broer Jan Zonder Land een verachtelijke, verraderlijke man was.
Een kleine blik in de Engelse geschiedenis leert anders. 






Richard liet bij zijn kroning alle joden van de ceremonie verjagen en veroorzaakte daarmee een vreselijk progrom wat aan een aanzienlijk aantal joden het leven heeft gekost. 
Hij liet zich door koning Philip ll van Frankrijk overhalen om op kruistocht te gaan.
Zijn grootste prestatie tijdens de Derde Kruistocht was de verovering van Cyprus op de Byzantijnen (medechristenen) in 1191.
Een jaar later moest hij Cyprus alweer verkopen aan de Tempeliers vanwege zijn dure hobby: oorlog voeren.


De verovering van Jeruzalem op Saladin mislukte totaal. Op weg daar naartoe liet hij 2.700 islamitische gijzelaars ombrengen, ze hielden zijn opmars op.
Na de mislukking bij Jeruzalem strandde hij met zijn schip op het Byzantijnse Korfu. Erg populair was hij niet bij de Byzantijnen vanwege Cyprus. Ze wilden hem vasthouden en een losgeld ontvangen. Met wat manschappen zag hij kans in vermomming te  ontsnappen. Hij had weer pech en strandde op het Europese vaste land bij Aquileia, een stad niet ver van het huidige Triest. Om thuis te komen, moest hij dus half Europa door. Hij werd opgemerkt en in 1192 gevangen gezet door Leopold V van Oostenrijk.  Deze kon zijn bloed wel drinken na het vernederende weghalen van diens vaandel tijdens de gevechten rond Jeruzalem. Richard werd gevangen gezet en er werd een losgeld geeist.
Het losgeld is uiteindelijk bijeen gebracht, Richard slaagde erin om in 1194 terug te keren naar Engeland.
Al met al een duur baasje voor de Engelsen. Hij was koning van 1189 tot 1199 en van al die jaren is hij slechts 6 maanden in Engeland geweest. Meestal bracht hij zijn tijd door op zijn landgoederen in Frankrijk.







Zijn broer John, bij ons in de geschiedenisboeken Jan Zonder Land genoemd, zat met de lege schatkist. Het bleef armoe troef, het voeren van een fatsoenlijk leger was veel te duur en uiteindelijk moest John in 1215 de Magna Carta tekenen. Eigenlijk het eerste teken van enige democratie in de wereld.
Zijn koningschap van 1199 tot 1216 moet veelal in het teken van geldgebrek gestaan hebben. Tijdens zijn regentschap van 1191 tot 1194 eveneens. Waar het geld te halen? Bij de boeren en burgers natuurlijk. Ziedaar de noodzaak van een fictieve goeddoener als Robin Hood.
Zijn tijdgenoot Ivanhoe komt in dezelfde tijd ten tonele. In de roman Ivanhoe van Sir Walter Scott uit 1819 worden de avonturen breed uitgemeten en zien we daarnaast een edele koning Richard en een verachtelijke John met zijn brute vazal, de Sheriff van Nottingham. 






In onze moderne tijd zie ik duidelijke overeenkomsten. Ik zie dan Tony Blair in de rol van Richard l. President Bush jr. van de USA is Philip ll. Tony Blair werd opgevolgd, zonder verkiezingen, door Gordon Brown. Ik zie Brown in dit kader als een soort verlengstuk van Blair. De overeenkomst tussen de geldverslindende oorlogen in Irak plus Afghanistan en de kruistochten lijkt mij wel duidelijk.


Koning John in onze tijd is de Torie minister-president David Cameron, de Sheriff van Nottingham is minister van financien George Osborne. Ook John en George hebben te maken met een lege schatkist en proberen geld van de burgers te schrapen.






Ed Miliband, de schaduwpremier van Labour, is een prachtige Ivanhoe. Weliswaar is hij niet vaardig met het zwaard, maar daarvoor in de plaats is hij een geducht debater, een strijder met het woord.






Helaas missen we in het tegenwoordige verhaal een Robin Hood. Er is weliswaar sprake geweest van een Robin Hood-belasting, die de banken zou treffen, maar ik betwijfel of deze daadwerkelijk wordt ingesteld.
Het blijft in de UK dus bij het uitknijpen van de burgers; zieken, gehandicapten en bejaarden voorop.





1 comment: