De politie is je beste kameraad...

Een maandagavond, hartje zomer, in Llandudno in Noord-Wales. Het was wat vreemd dat vrijwel alle pubs en restaurants gesloten waren. Je zou verwachten dat in het hoogseizoen alles open zou zijn.
Druk in de straten was het ook niet. Dat was het wel in Wetherspoon's. We vonden het laatste onbezette tafeltje in een erg ongezellige hoek, maar met gelukkig wel uitzicht op de winkelstraat.

                                          Wetherspoon's in Llandudno

Wetherspoon's heeft zijn locaties altijd in voormalige hotels, grote warenhuizen en dergelijke. Deze Wetherspoon's is gevestigd in wat eens het theater van Llandudno was, the Palladium. Het gebouw is gebaseerd op het befaamde gebouw in Londen.
Hier konden we dus wel terecht voor een biertje of iets te eten. We hadden al in het hotel gegeten, maar twijfelden even. De kok zou de bijnaam "Schraalhans" niet misstaan: het was voor en kleine eter voldoende wat er werd opgediend, maar ik twijfelde nu toch even of ik nu wat zou eten.

Mijn vrouw vertelde me wat ze op Tripadvisor had gelezen over deze tent. De hygiene zou te wensen over laten, er zou personeelstekort zijn en het zou er soms ruig aan toe gaan. Het eerste punten klopte als een bus dat zag ervaarde ik meteen: ons tafeltje was plakkerig en ik zag wat brokken patat in een hoek liggen. Toen ik wat wilde bestellen, zag ik overal rijen wachtenden terwijl het personeel zich overduidelijk uit de naad werkte. Ik besloot om het eten maar te laten zitten. Een paar pinten Carlsberg vullen ook wel.

Ze waren heerlijk koud en we konden verhuizen naar een wat leukere plek aan het raam. Na verloop van tijd begon er een luidkeels gezang. Verstaan konden we het niet, het had wat weg van een voetbal-lied of misschien had het wel met rugby te maken, wat in Wales nog populairder is. Het lied werd door een persoon gedragen, ondersteund door wat meer onzekere stemmen. Zo nu en dan stierf het weg, om dan weer opnieuw te beginnen, ergens aan de andere kant van dit toch wel grote etablissement.

Mijn vrouw zag het het eerste: politie! Eerst kwamen er twee normale wagens en toen een heuse boevenwagen.

We gingen er eens goed voor zitten: als liefhebbers van Britse crime-series kan je je dit natuurlijk niet laten ontgaan. Dat vond een man in korte broek en T-shirt voor het gebouw ook. Echt warm was het niet, maar hij vond het blijkbaar nodig om zijn plakplaatjes te laten zien, die armen en benen vrijwel volledig bedekten. Hij pakte zijn mobieltje en begon maar alvast te filmen.

De agenten overlegden kort, ze waren met zijn zessen en er werd besloten om twee man naar binnen te laten gaan. Een minuutje of vijf kwamen ze weer naar buiten met een breed grijnzende man. Hij had duidelijk schik in de situatie, net als zijn maat die zich bij hem voegde. Er kwam uit de straat een gesoigneerd oudere man met wandelstok en hoed aangelopen, die aan een van de agenten leek te vragen wat er speelde. De vier die bij de auto's waren gebleven keken toe. Omdat het zingen gestaakt was, kwamen we tot de conclusie dat de vrolijke man de zanger moest zijn geweest.

De zanger begon een voor een de agenten een hand te geven en vergat ook het heertje niet. Zijn maat had een arm om het heertje geslagen en leek hem hun kant van het verhaal te vertellen. De amateur-filmer had het inmiddels wel gezien, stopte met filmen en liep verder de straat in.
De zanger kwam zijn maat halen en leek klaar om weg te lopen. Een van de agenten, die bij de arrestantenwagen was gebleven, riep hem terug en leek hem nog even wat duidelijk te maken. Als dank kreeg hij nog een hand en toen verdwenen de zanger en zijn maat met de armen om elkaars schouders uit ons beeld. Het heertje liep the Palladium in.

De agenten kwamen nu nogmaals bij elkaar, voor een evaluatie of om een afspraak te maken om straks een pint te pakken? Ze stapten in en reden weg, de boevenwagen als laatste.

We besloten om zelf het hele gebeuren met een nieuwe Carlsberg te laten bezinken en daarom liep ik nogmaals naar het drukke bar-gedeelte.
===============================================

Reizen met de rolstoel voor beginners (9)

Inmiddels zijn we al aardig doorgewinterde reizigers met de rolstoel. Het mag duidelijk zijn dat je met geduld en begrip voor de mensen die je helpen het verste komt.

Juni 2014 vliegen we weer eens vanaf London Stansted. Vanaf Norwich is het met een bus van National Express een uurtje of 3. Maar je hoeft alleen maar te zitten en de chauffeur brengt je wel. De bagage netjes in de bagageruimte en bij eventuele nood is er een toilet aan boord.
Als altijd komen we precies op de geplande tijd aan, met gebruikmaking van de lift komen we bij "Departures" waar we moeten inchecken.
Voor de balies zijn routes gecreerd met behulp van linten. Dat werkt prima, in de rij staan zit Engelsen in het bloed. Een exotisch uitziend stel, dat onder de linten doorkruipt, krijgt de wind van voren en zij gaan keurig terug naar hun plaats in de rij.

We hebben aangegeven dat we hulp nodig zullen hebben en die komt er meteen: we worden na het inchecken verwezen naar balie waar we de benodigde assistentie zullen krijgen. Ik geef aan dat we het grootste deel van de instapprocedure en de veiligheidsprocedure wel zelf kunnen. We krijgen nog een keer te horen hoe we bij gates moeten komen. Dat gaat hier met een shuttle-trein. De eerste moeten we helaas missen omdat hij te vol zit, maar bij de tweede is instappen geen probleem. Zoals altijd zijn we veel te vroeg en we drinken bij een van de koffiecorners een espresso.

Als het bijna tijd is om in te stappen, verschijnen een aantal mensen met hesjes die de mensen in rolstoelen naar het vliegtuig zullen brengen. Omdat het hier gaat om een goedkope vlucht (Pegasus-airline) zal er geen slurf zijn, maar een vliegtuigtrap. De rolstoelrijders en hun begeleiders worden per lift naar de begane grond gebracht. Daar staat een voertuig klaar met een soort laadbak. Er kunnen maar twee rolstoelen en een paar mensen op de lift naar die bak, in het Nederlands genaamd ambulift. Dus worden we een voor een omhoog gebracht. Het is niet het meest luxueuze wat ik ken, maar het werkt wel en de staf is uitermate geduldig en behulpzaam.

                                          De ambulift staat links op deze foto (ander vliegveld)

Als het tijd is voor het laatste vrachtje, hoor ik wat gekrakeel. De begeleidster van een stokoude mevrouw is zeer ontevreden dat ze zolang hebben moeten wachten en vindt dat ze nu als een soort vee worden behandeld. Het gaat van kwaad tot erger en ze eist de manager te spreken. Een van de mensen loopt naar de mevrouw toe. "Ik ben de manager en ik hoef verder van u niets meer te horen!" De mevrouw blijft echter door schelden dat ze het geen manier van doen vindt. Dan krijgt ze te horen dat ze de keus krijgt: Onmiddellijk haar excuses aanbieden aan de staf, of ze gaat uit de bak en kan dan dus niet meer mee. Ze kijkt naar de rolstoelrijders en hun begeleiders, blijkbaar zoekt ze morele steun. Die krijgt ze van niemand en ze besluit eieren voor haar geld te kiezen. Excuses worden aangeboden en we kunnen verder.

De bak wordt omhoog gebracht tot het niveau van de ingang van het vliegtuig en we kunnen naar binnen. Dan blijkt dat Pegasus niet handig is geweest met het verstrekken van de boarding-tickets. De rolstoelers zitten in het midden of achterin het vliegtuig. Zoals te verwachten duurt het een eeuwigheid voordat deze mensen eindelijk zitten. Ik zie sommige andere passagiers op hun horloges kijken. Ze hebben gelijk, we zijn al te laat; het vliegtuig had al een kwartier in de lucht moeten zijn. Maar dan eindelijk zit iedereen en taxiet het vliegtuig richting opstijgbaan. De vakantie kan beginnen!
================================================

Onze rommelige kalender

Als je goed naar onze kalender kijkt, naar de maanden van het jaar, dan zie je dat het eigenlijk maar een rommeltje is. Het aantal maanden past prima in het dozijn-stelsel, wat van oudsher is gebruikt. Zo zijn er 12 maanden in een jaar en 2 keer 12 uur in een dag. Maar kijk je wat verder dan valt goed op dat het maar een rommeltje is met de namen van de maanden:
- Januari is vernoemd naar de Romeins god Janus;
- Februari naar de Romeins/Etruskische god Februus;
- Maart naar de Romeinse god Mars;
- April staat voor aperire (Latijns voor openen);
- Mei naar de Griekse godin Maia;
- Juni naar de Romeinse godin Juno;
- Juli naar de Romeinse veldheer Julius Caesar;
- Augustus naar de Romeinse keizer Caesar Augustus;
- September is Latijn voor de 7e maand (!);
- Oktober is Latijn voor de 8e maand (!);
- November is Latijn voor de 9e maand (!) en
- December is Latijn voor de 10e maand (!).

Van oudsher waren de maanden gebaseerd op de tijd tussen twee dagen met volle maan.
Maand is zelfs afgeleid van maan.
Maar een maan-maand duurt 29,5 dagen. Daarmee kom je niet uit als je een degelijke kalender wilt hebben.
Men is daarom uiteindelijk afgestapt van het idee van een maan-maand.

                                                Paus Greogorius XIII

Onze huidige Gregoriaanse kalender is pas in 1582 ingevoerd.
Niet-katholieke landen hadden er soms wat moeite mee. Opvallend is dat in de Nederlandse staten Holland, Zeeland, Limburg en Brabant de kalender direct werd ingevoerd. In de overige delen pas in 1700 (1701).
In Engeland gebeurde dit pas in 1752, in Japan in 1893 en in Rusland in 1918. De laatste landen die overgingen op de nieuwe kalender ware Griekenland (1924) en Turkije (1928).
Voor deze kalender werd de Juliaanse kalender gebruikt, deze is nog steeds in gebruik in de Grieks-orthodoxe kerk. De kalender loopt 13 dagen achter op de Gregoriaanse. Daarom is het niet verwonderlijk dat Kerstfeest in Rusland op 7 Januari wordt gevierd.

                                                   Julius Ceasar

De Juliaanse kalender stamt uit het jaar 45 voor onze jaartelling en is ingevoerd door Julius Caesar. Ook deze kalender kende al een schrikkeljaar en is op zijn beurt gebaseerd op de Egyptische kalender.
De Romeinen hadden hiervoor een andere kalender, die 355 dagen lang was. Eens in de zoveel jaar werd een schrikkelmaand (Intercalaris) toegepast van 22 of 23 dagen. Dit was een beetje een rommeltje en al gauw liep de kalender flink achter op het zonnejaar. Maar van betekenis is dat het kalenderjaar begon op 1 Maart. In dat kalenderjaar was September dus inderdaad de 7e maand, Oktober de 8e, November de 9e en December de 10e maand.

                                                  Keizer Augustus

In de Juliaanse kalender werden de oude namen gehandhaafd, maar begon het jaar 2 maanden eerder.
De Gregoriaanse kalender was niet veel meer dan een correctie op de Juliaanse, met name in het aantal schrikkeljaren. En Augustus kreeg 31 dagen terwijl Februari werd teruggebracht tot maximaal 29 dagen (in een schrikkeljaar), maar normaal 28.
Er bestaat een fabeltje dat de maand Augustus 31 dagen kreeg, omdat Keizer Augustus niet wilde onderdoen voor Julius Caesar. (Juli heeft ook 31 dagen.) Dit is grote onzin, maar het heeft wel in de alom gerespecteerde Encyclopedia Brittannica gestaan en je kan het nog steeds vinden in artikelen op internet.

                                                  De Griekse Godin Maia (Bartholemeus Spranger)

De maand Juli heette in de Romeinse kalender Quintilis (5e maand) en Augustus Sextilis (6e maand). Ze zijn als eerbetoon van naam veranderd.
Waarom in onze kalender de naam van een Griekse godin wordt gebruikt om een maand aan te duiden is me nog steeds niet duidelijk. De Romeinen hadden genoeg goden voorhanden om namen te vinden. Venus lijkt me wat dat betreft logischer. Ik kan geen goede reden vinden. Ik houd me aanbevolen voor suggesties!

(Met dank aan Wikipedia en de Encyclopedia Brittanica.)
========================================

Hop Houses

In het zuid-westen van Engeland (Kent) viel me op dat er op sommige boerderijen vreemdsoortige bouwsels waren te zien.
Het bleken Hop Houses ofwel Oast Houses of ook wel Hop Kiln te zijn. In deze gebouwen wordt de hop gedroogd. Hop is tegenwoordig een belangrijk ingredient voor het bereiden van bier.

                                         Hop Houses

De gebouwen bestaan uit drie verdiepingen. Op de eerste verdieping wordt gestookt. Het houtvuur of kolenvuur wordt kiln genoemd. De verdiepingen erboven zijn droogvloeren. De vloeren zijn vrij dun, zodat ze de warmte van de kiln gemakkelijk doorlaten. Na het drogen wordt de hop afgekoeld voordat het naar de brouwerij gaat. De warmte en de damp in de gebouwen kan ontsnappen door de cowls (in het Nederlands monnikspijen, vanwege de vorm). Deze cowls draaien met de wind mee.

                                         Het stoken van de kiln

De hop komt oorspronkelijk uit China; er is in documenten sprake van hop-landerijen die Karel de Grote erfde van zijn vader Pepijn III. Maar echte documentatie over het gebruik van hop voor het bereiden van bier stamt uit de 11e eeuw. Voor die tijd werd gebruik gemaakt van allerlei kruiden: paardenbloem, kliswortel, goudsbloem, hondsdraf en hei. Later werd het gebruik van gruit algemeen. (Denk aan de familienaam De Gruyter!)
En dit werd uiteindelijk verdrongen door de hop. De reden was eigenlijk dat er belasting werd geheven over gruit.

                                          Hop Houses in een oude tekening

Hop werd voor het eerst op grote schaal in Duitsland gebruikt, gevolgd door Nederland. Engeland importeerde hop vanuit Nederland totdat men overging tot het zelf verbouwen van het kruid.Het ging allemaal niet zonder slag of stoot. Autoriteiten bestempelden in de 15e eeuw hop als een gevaarlijk kruid. Zo werd het in bezit hebben of gebruiken van hop in 1471 in Norwich verboden.

                                          Scuppet

In de 16e eeuw werd het verbouwen van hop in Engeland geintroduceerd door Nederlandse boeren. Daarom is het niet verwondelijk dat er nogal wat woorden van Nederlandse herkomst in de hopwereld te vinden zijn. Ik geef een paar voorbeelden:
Oast is eigenlijk afkomstig uit het Nederlands: "eest".
De houten spade aan een lange steel heet in Engeland een Scuppet: duidelijk zeer verwant aan het woord "schop".

                                          Hop

Het gaat te ver om hier over soorten hop en over bierbrouwen uit te gaan weiden.
=======================================================

Seahenge

Naast het busstation in King's Lynn staat een alleraardigst museum. Een groot deel van het museum is sinds 2008 gewijd aan de vondst van Seahenge.

                                          Deel van het busstation van King's Lynn, met links het museum

In de lente van 1998 vond amateur-archeoloog John Lorimer aan het strand bij Holme-next-the-Sea een pijlpunt uit de Bronstijd terwijl hij met zijn broer garnalen aan het vangen was. Hij besloot om er nog eens naar terug te gaan en ontdekte een boomstronk bij laag water. Hij nam contact op met professionals van het Castle Museum in Norwich. De experts dachten eerst te doen te hebben met een visfuik uit de Anglo-Saksische periode, maar al snel werd duidelijk dat het om iets heel anders ging.

                                          Locatie van de vondst

Het bleek een cirkel van boomstammen te zijn met een omgekeerde boomstronk in het midden.
Er werd besloten om het hele geval uit de zee te halen en ergens op een betere plek te conserveren.
Dit leidde tot hevige protesten van hedendaagse druiden en andere paganisten. Ook de pers verwachtte dat dit oeroude heiligdom zou blijven waar het was. De archeologen wonnen een rechtszaak die werd aangespannen door de tegenstanders van de opgraving. Deze was al moeilijk genoeg vanwege de ligging. Alleen met eb kon er gewerkt worden. Maar het karwei is uiteindelijk in de herfst van 1999 geklaard.
Maar de tegenstanders hebben tot op het laatst geprobeerd om het werk te stoppen. Zo probeerde een demonstrante zich op de laatste stronk te werpen die werd weggehaald.

Conservering is verricht door medewerkers van de Universiteit van Cambridge en van de archeologen in Portsmouth, die het beroemde schip "the Mary Rose" hebben geborgen.

                                          De vondst bij zeer laag water

Een paar honderd meter naar het oosten is later bijna net zo'n cirkel gevonden. Maar deze keer is besloten om de ring daar te laten. Volgens mij was de voornaamste reden een financiele: de opgraving van de eerste ring heeft zo'n half miljoen pond sterling gekost. Het vermoeden bestaat dat de twee ringen bij elkaar hoorden en een rituele betekenis hadden.

De wetenschappers hebben kunnen vaststellen dat de boomstammen stammen uit 2049 voor het begin van onze jaartelling. Het gaat dus om een vondst uit de Bronstijd.
Andere vondsten voeden de theorie dat het hier gaat om de begraafplaats van een belangrijk man. Het zal dan gaan om een druide of een koning. Het lijk van de betreffende persoon moet op de omgekeerde boomstronk zijn geplaatst en aldaar "teruggegeven" aan de natuur. Vogels, insecten en andere dieren en uiteraard de elementen hadden vrij spel. Uiteraard lag het heiligdom op het land; de stijging van de zeespiegel heeft het aan het zicht ontnomen.

Veel weten we niet over de mensen die dit bouwsel hebben gecreeerd. Het moet een immens werk zijn geweest zonder de hulpmiddelen waarover we tegenwoordig beschikken.

                                          Zo moet het heiligdom eruit hebben gezien

                                          Een bezoeker van het museum naast de stronk

Al met al een intrigerend overblijfsel uit de oudheid. Zelf moet ik denken aan de zogenaamde veenlijken, die in Engeland en het vasteland van Europa zijn gevonden. In Engeland ging het om mensenoffers, om afgezette koningen uit de tijd voor de Bronstijd. Deze vorsten werden door de stam gekozen, of aangewezen en werden geacht om contact te hebben met de natuurgoden. Zij moesten er voor zorgen dat de oogsten goed waren en het vee goed groeide. In tijden van tegenspoed werden deze vorsten op gruwelijke wijze om het leven gebracht. Met stokken en bijlen werd op hun ingehakt en de rituele moord werd voltooid met verwurging. Het lijk werd daarna in het moeras geworpen, terug in de schoot van Moeder Aarde.
Het lijkt me dat er in gebieden waar geen moerassen zijn, de mensenoffers op een andere manier terugegeven werden aan de Natuur. En dit opbaren op een boomstronk is er dan een van.
==============================================