Onze rommelige kalender

Als je goed naar onze kalender kijkt, naar de maanden van het jaar, dan zie je dat het eigenlijk maar een rommeltje is. Het aantal maanden past prima in het dozijn-stelsel, wat van oudsher is gebruikt. Zo zijn er 12 maanden in een jaar en 2 keer 12 uur in een dag. Maar kijk je wat verder dan valt goed op dat het maar een rommeltje is met de namen van de maanden:
- Januari is vernoemd naar de Romeins god Janus;
- Februari naar de Romeins/Etruskische god Februus;
- Maart naar de Romeinse god Mars;
- April staat voor aperire (Latijns voor openen);
- Mei naar de Griekse godin Maia;
- Juni naar de Romeinse godin Juno;
- Juli naar de Romeinse veldheer Julius Caesar;
- Augustus naar de Romeinse keizer Caesar Augustus;
- September is Latijn voor de 7e maand (!);
- Oktober is Latijn voor de 8e maand (!);
- November is Latijn voor de 9e maand (!) en
- December is Latijn voor de 10e maand (!).

Van oudsher waren de maanden gebaseerd op de tijd tussen twee dagen met volle maan.
Maand is zelfs afgeleid van maan.
Maar een maan-maand duurt 29,5 dagen. Daarmee kom je niet uit als je een degelijke kalender wilt hebben.
Men is daarom uiteindelijk afgestapt van het idee van een maan-maand.

                                                Paus Greogorius XIII

Onze huidige Gregoriaanse kalender is pas in 1582 ingevoerd.
Niet-katholieke landen hadden er soms wat moeite mee. Opvallend is dat in de Nederlandse staten Holland, Zeeland, Limburg en Brabant de kalender direct werd ingevoerd. In de overige delen pas in 1700 (1701).
In Engeland gebeurde dit pas in 1752, in Japan in 1893 en in Rusland in 1918. De laatste landen die overgingen op de nieuwe kalender ware Griekenland (1924) en Turkije (1928).
Voor deze kalender werd de Juliaanse kalender gebruikt, deze is nog steeds in gebruik in de Grieks-orthodoxe kerk. De kalender loopt 13 dagen achter op de Gregoriaanse. Daarom is het niet verwonderlijk dat Kerstfeest in Rusland op 7 Januari wordt gevierd.

                                                   Julius Ceasar

De Juliaanse kalender stamt uit het jaar 45 voor onze jaartelling en is ingevoerd door Julius Caesar. Ook deze kalender kende al een schrikkeljaar en is op zijn beurt gebaseerd op de Egyptische kalender.
De Romeinen hadden hiervoor een andere kalender, die 355 dagen lang was. Eens in de zoveel jaar werd een schrikkelmaand (Intercalaris) toegepast van 22 of 23 dagen. Dit was een beetje een rommeltje en al gauw liep de kalender flink achter op het zonnejaar. Maar van betekenis is dat het kalenderjaar begon op 1 Maart. In dat kalenderjaar was September dus inderdaad de 7e maand, Oktober de 8e, November de 9e en December de 10e maand.

                                                  Keizer Augustus

In de Juliaanse kalender werden de oude namen gehandhaafd, maar begon het jaar 2 maanden eerder.
De Gregoriaanse kalender was niet veel meer dan een correctie op de Juliaanse, met name in het aantal schrikkeljaren. En Augustus kreeg 31 dagen terwijl Februari werd teruggebracht tot maximaal 29 dagen (in een schrikkeljaar), maar normaal 28.
Er bestaat een fabeltje dat de maand Augustus 31 dagen kreeg, omdat Keizer Augustus niet wilde onderdoen voor Julius Caesar. (Juli heeft ook 31 dagen.) Dit is grote onzin, maar het heeft wel in de alom gerespecteerde Encyclopedia Brittannica gestaan en je kan het nog steeds vinden in artikelen op internet.

                                                  De Griekse Godin Maia (Bartholemeus Spranger)

De maand Juli heette in de Romeinse kalender Quintilis (5e maand) en Augustus Sextilis (6e maand). Ze zijn als eerbetoon van naam veranderd.
Waarom in onze kalender de naam van een Griekse godin wordt gebruikt om een maand aan te duiden is me nog steeds niet duidelijk. De Romeinen hadden genoeg goden voorhanden om namen te vinden. Venus lijkt me wat dat betreft logischer. Ik kan geen goede reden vinden. Ik houd me aanbevolen voor suggesties!

(Met dank aan Wikipedia en de Encyclopedia Brittanica.)
========================================

Hop Houses

In het zuid-westen van Engeland (Kent) viel me op dat er op sommige boerderijen vreemdsoortige bouwsels waren te zien.
Het bleken Hop Houses ofwel Oast Houses of ook wel Hop Kiln te zijn. In deze gebouwen wordt de hop gedroogd. Hop is tegenwoordig een belangrijk ingredient voor het bereiden van bier.

                                         Hop Houses

De gebouwen bestaan uit drie verdiepingen. Op de eerste verdieping wordt gestookt. Het houtvuur of kolenvuur wordt kiln genoemd. De verdiepingen erboven zijn droogvloeren. De vloeren zijn vrij dun, zodat ze de warmte van de kiln gemakkelijk doorlaten. Na het drogen wordt de hop afgekoeld voordat het naar de brouwerij gaat. De warmte en de damp in de gebouwen kan ontsnappen door de cowls (in het Nederlands monnikspijen, vanwege de vorm). Deze cowls draaien met de wind mee.

                                         Het stoken van de kiln

De hop komt oorspronkelijk uit China; er is in documenten sprake van hop-landerijen die Karel de Grote erfde van zijn vader Pepijn III. Maar echte documentatie over het gebruik van hop voor het bereiden van bier stamt uit de 11e eeuw. Voor die tijd werd gebruik gemaakt van allerlei kruiden: paardenbloem, kliswortel, goudsbloem, hondsdraf en hei. Later werd het gebruik van gruit algemeen. (Denk aan de familienaam De Gruyter!)
En dit werd uiteindelijk verdrongen door de hop. De reden was eigenlijk dat er belasting werd geheven over gruit.

                                          Hop Houses in een oude tekening

Hop werd voor het eerst op grote schaal in Duitsland gebruikt, gevolgd door Nederland. Engeland importeerde hop vanuit Nederland totdat men overging tot het zelf verbouwen van het kruid.Het ging allemaal niet zonder slag of stoot. Autoriteiten bestempelden in de 15e eeuw hop als een gevaarlijk kruid. Zo werd het in bezit hebben of gebruiken van hop in 1471 in Norwich verboden.

                                          Scuppet

In de 16e eeuw werd het verbouwen van hop in Engeland geintroduceerd door Nederlandse boeren. Daarom is het niet verwondelijk dat er nogal wat woorden van Nederlandse herkomst in de hopwereld te vinden zijn. Ik geef een paar voorbeelden:
Oast is eigenlijk afkomstig uit het Nederlands: "eest".
De houten spade aan een lange steel heet in Engeland een Scuppet: duidelijk zeer verwant aan het woord "schop".

                                          Hop

Het gaat te ver om hier over soorten hop en over bierbrouwen uit te gaan weiden.
=======================================================

Seahenge

Naast het busstation in King's Lynn staat een alleraardigst museum. Een groot deel van het museum is sinds 2008 gewijd aan de vondst van Seahenge.

                                          Deel van het busstation van King's Lynn, met links het museum

In de lente van 1998 vond amateur-archeoloog John Lorimer aan het strand bij Holme-next-the-Sea een pijlpunt uit de Bronstijd terwijl hij met zijn broer garnalen aan het vangen was. Hij besloot om er nog eens naar terug te gaan en ontdekte een boomstronk bij laag water. Hij nam contact op met professionals van het Castle Museum in Norwich. De experts dachten eerst te doen te hebben met een visfuik uit de Anglo-Saksische periode, maar al snel werd duidelijk dat het om iets heel anders ging.

                                          Locatie van de vondst

Het bleek een cirkel van boomstammen te zijn met een omgekeerde boomstronk in het midden.
Er werd besloten om het hele geval uit de zee te halen en ergens op een betere plek te conserveren.
Dit leidde tot hevige protesten van hedendaagse druiden en andere paganisten. Ook de pers verwachtte dat dit oeroude heiligdom zou blijven waar het was. De archeologen wonnen een rechtszaak die werd aangespannen door de tegenstanders van de opgraving. Deze was al moeilijk genoeg vanwege de ligging. Alleen met eb kon er gewerkt worden. Maar het karwei is uiteindelijk in de herfst van 1999 geklaard.
Maar de tegenstanders hebben tot op het laatst geprobeerd om het werk te stoppen. Zo probeerde een demonstrante zich op de laatste stronk te werpen die werd weggehaald.

Conservering is verricht door medewerkers van de Universiteit van Cambridge en van de archeologen in Portsmouth, die het beroemde schip "the Mary Rose" hebben geborgen.

                                          De vondst bij zeer laag water

Een paar honderd meter naar het oosten is later bijna net zo'n cirkel gevonden. Maar deze keer is besloten om de ring daar te laten. Volgens mij was de voornaamste reden een financiele: de opgraving van de eerste ring heeft zo'n half miljoen pond sterling gekost. Het vermoeden bestaat dat de twee ringen bij elkaar hoorden en een rituele betekenis hadden.

De wetenschappers hebben kunnen vaststellen dat de boomstammen stammen uit 2049 voor het begin van onze jaartelling. Het gaat dus om een vondst uit de Bronstijd.
Andere vondsten voeden de theorie dat het hier gaat om de begraafplaats van een belangrijk man. Het zal dan gaan om een druide of een koning. Het lijk van de betreffende persoon moet op de omgekeerde boomstronk zijn geplaatst en aldaar "teruggegeven" aan de natuur. Vogels, insecten en andere dieren en uiteraard de elementen hadden vrij spel. Uiteraard lag het heiligdom op het land; de stijging van de zeespiegel heeft het aan het zicht ontnomen.

Veel weten we niet over de mensen die dit bouwsel hebben gecreeerd. Het moet een immens werk zijn geweest zonder de hulpmiddelen waarover we tegenwoordig beschikken.

                                          Zo moet het heiligdom eruit hebben gezien

                                          Een bezoeker van het museum naast de stronk

Al met al een intrigerend overblijfsel uit de oudheid. Zelf moet ik denken aan de zogenaamde veenlijken, die in Engeland en het vasteland van Europa zijn gevonden. In Engeland ging het om mensenoffers, om afgezette koningen uit de tijd voor de Bronstijd. Deze vorsten werden door de stam gekozen, of aangewezen en werden geacht om contact te hebben met de natuurgoden. Zij moesten er voor zorgen dat de oogsten goed waren en het vee goed groeide. In tijden van tegenspoed werden deze vorsten op gruwelijke wijze om het leven gebracht. Met stokken en bijlen werd op hun ingehakt en de rituele moord werd voltooid met verwurging. Het lijk werd daarna in het moeras geworpen, terug in de schoot van Moeder Aarde.
Het lijkt me dat er in gebieden waar geen moerassen zijn, de mensenoffers op een andere manier terugegeven werden aan de Natuur. En dit opbaren op een boomstronk is er dan een van.
==============================================
                                 

Over Friezen en Noormannen

In delen van Engeland is de invloed van Nederlanders en in het bijzonder de Friezen te ontdekken als je goed luistert naar de taal. Wat te denken van uitdrukkingen in Norfolk als "Don't burn your strope" (maak je toch niet zo druk) en het vieren van "Old Years Night". Op schilderijen van havens in de 16e en 17e eeuw zie je veelal schepen met een Nederlandse vlag.
En je kan familienamen tegenkomen die niet anders dan uit Nederland stammen. De familes Tuyll en Holland zijn daar voorbeelden van.
En verder zijn er plaatsnamen die overeenkomsten lijken te hebben met Nederlandse, zoals Hemel Hempstead. Lijkt verdacht veel op Heemstede. En dan zijn er nog de plaatsnamen die eindigen op -wijk en -wich.

                                          Friesland in de 7e eeuw

Als je een beetje gaat graven in de geschiedenis kom je al snel de Friezen (Frisii) tegen. Dit volk begon zich in het begin van onze jaartelling te vestigen in Nederland. Uit door Romeinen schriftelijk vastgelegde gegevens blijkt dat na het neerslaan van de Bataafse opstand door Julius Civilis in het jaar 70 er een tweede stroom Friezen het land binnentrekt. Wanneer de eerste stroom binnentrekt is niet helemaal duidelijk. Wanneer de Romeinen en hun bondgenoten de Lage Landen verlaten bij het instorten van het Romeinse Rijk nemen de Friezen het gebied over. De Friezen worden steeds machtiger en nemen langzamerhand de hele kuststrook in handen. En dan heb ik het over een gebied van Sleeswijk-Holstein in het Noorden van Duitsland tot aan Duinkerken in Noord-Frankrijk. In het Oosten grensde het gebied aan dat van de Saksen en in het Zuiden aan dat van de Franken.

                                                   Koning Radboud (? tot 719)

Oorspronkelijk waren het landbouwers, maar door regelmatige overstromingen van hun land werden de Friezen gedwongen om te proberen hun boterham op een andere manier te verdienen. En dus werd er gehandeld, waarbij veelal de Noordzee werd overgestoken. Dit leidde er ook toe dat een deel van de Friezen in de 7e en 8e eeuw met de Angelen en Saksen zijn meegetrokken. Historici beschouwen de Friezen overigens als een Saksische stam. Volgens overlevering zouden veel Friezen zich in Kent en East Anglia hebben gevestigd. Onder Koning Radboud (ook wel Redbad) waren de Friezen op hun machtigst. De Friezen werden meer en meer zeevaarders en hadden de Noordzee behoorlijk onder controle.

                                         Friesland in 1300

Dit hield ook stand nadat de Frankische koning Karel Martel de Friese koning Poppo in 734 versloeg en zijn westelijk en zuidelijk grondgebied afnam.
Hier kwam in het jaar 785 wel een einde aan toen de Frankische koning Karel de Grote de Friezen verpletterend versloeg en hun vloot vernietigde. Vanaf dat moment verloren de Friezen steeds meer hun gebied, wat uiteindelijk resulteerde in wat wij nu kennen als Friesland.

                                          Still uit de Engelse tv-serie The Vikings

Op zee was er echter een vacuum ontstaan waar een ander volk gebruik van heeft gemaakt: de Noormannen, het zeevarende deel ook wel Vikingen genaamd. De Noormannen hadden een erfrecht waarbij de oudste zoon alles kreeg en de rest helemaal niets. Dit dreef de rest van de boerderijen en in de handel.
Het bleek al gauw dat je ook geld kon krijgen zonder er goederen tegenover te stellen. De landen waar de Vikingen zonder uitnodiging te gast waren, kenden zwakke besturen. Na de dood van Karel de Grote versplinterde zijn rijk in rap tempo, waarbij de opvolgers vooral elkaar te lijf gingen met hun legers en geen oog hadden voor bescherming van hun eigen bevolking.

                                         Het Frankische Rijk van Karel de Grote

De Noormannen kregen beloningen voor "het beschermen" van het volk, of ze lieten zich inhuren in de legers van de machthebbers. In eerste instantie gingen de schepen na het verkrijgen van de gewenste gelden en goederen weer retour richting Scandinavie. De noodzaak om permanente versterkingen te hebben om meer druk te kunnen zetten, veroorzaakte dat steeds grotere groepen Vikingen zich vestigden in de gebieden waar ze te gast waren.

                                                   Vikingen op oude afbeelding

Zo vestigden ze zich van IJsland tot aan Zuid-Italie en Libanon. Noord-Amerika werd bezocht eeuwen voordat ontdekker Columbus zelfs maar geboren was.
Op kaarten kan je de invloed van de Noormannen nog herkennen.
Zo is het eerste koninkrijk in Rusland gesticht door de Vikingen. Een "rus" is een roodbaard.
Veel plaatsnamen in Europa kennen als laatste deel -vik, -wich, -wijch of -wijk. En dan is het niet moeilijk om in Larvik, Reykjavik, Wijk bij Duurstede, Ipswich en Norwich de Noorse invloed af te lezen.
Een -vik is een baai, maar kan ook gewoon water betekenen. Reykjavik betekent bijvoorbeeld Rookbaai.
Een Vik-ing is een zeevaarder.

Grappig is dat Norwich, dus gewoon Noordwijk betekent en dat kennen we weer in Nederland.
De conclusie dat het Nederlandse Noordwijk ook een Vikingstad is, klopt helaas niet. De uitgang -wijk komt hier uit het Germaanse -wiche. En daar kan ik weer een heel ander verhaal aan vastknopen...

27 november 2013
In de jaren '90 zijn er opgravingen geweest in wat we Anglia noemen. Er zijn twee begraafplaatsen met de resten van honderden mensen ontdekt waar veel van is geleerd.
Nieuwe technieken die tegenwoordig mogelijk zijn, waaronder DNA-onderzoek heeft de geleerden in staat gesteld om de vondsten nader te bekijken.
Hieruit is gebleken dat de Angelen en Saksen (en Friezen) al in het begin van de 5e eeuw na Christus Engeland zijn binnengetrokken. En het ging hierbij niet om een invasie, maar om vreedzame immigratie.
Duizenden, misschien tienduizenden, zijn de Noordzee overgetrokken en hebben zich in Engeland gevestigd.

Wat de reden geweest is van het vertrek van het vaste land weten we niet. Oorlog? Het lijkt er niet op.
Misschien was men de constante dreiging van overstromingen beu?
Het moeten welvarender en gezonder mensen zijn geweest dan de oorspronkelijke bevolking van Anglia.
Die is in een paar eeuwen opgegaan in de groep nieuwkomers. Deze leefden langer en hadden waarschijnlijk meer kinderen
DNA-onderzoek bij autochtone bewoners laat niets meer zien van de oude bevolking.
Het DNA van groepen inwoners in East-Anglia is vergeleken met dat van mensen in de provincie Friesland.
Verrassend was dat het genetisch materiaal van beide groepen volledig inwisselbaar was.

Het bovenstaande is mede gebaseerd op studies uitgevoerd door de Universiteit van Oxford.
http://mbe.oxfordjournals.org/content/19/7/1008.long
=======================================================

Bankroet op Zee

Wanneer men op de pier staat van Ryde op the Isle of Wight kan men uitkijken op de stad Portsmouth op het vasteland van Engeland. Regelmatig gaat er een hovercraft op en neer. Een prachtig gezicht.
Kijkt men iets verder de zee in, dan zijn er twee vreemdsoortige betonblokken te zien.
Ze kunnen niet anders dan kunstmatig zijn. Dat klopt!

                                          No Man's Land Fort (Foto Sarah Burns)

Het blijkt te gaan om twee van de vier forten die in de 19e eeuw gebouwd zijn om eventuele dreiging uit zee het hoofd te kunnen bieden. Engeland was de oorlog met Napoleon nog bepaald niet vergeten!
De forten zijn in 1870, na 22 jaar bouwen, voltooid.
Eerst is er een garnizoen soldaten gelegerd, men vreesde een inval door de Fransen. Daarna zijn de forten gebouwd als basis voor onderzeeers, terwijl ze in de Tweede Wereldoorlog gebruikt werden door luchtafweer om  te trachten Duitse V1 en V2 raketten te onderscheppen.

                                          No Man's Land

In 1963 zijn de forten verkocht aan particulieren. No Man's Land werd omgebouwd tot een luxueus resort, met zwembaden en helicopterhavens en al. In 2004 werd No Man's Land voor zes miljoen pond verkocht aan projectontwikkelaar Pooni uit Birmingham. Je kon het stukje beton van hem huren voor £ 25.000 per dag. Hij had grootse plannen, kreeg toestemming om er een jachthaven aan te bouwen wat hem twee miljoen extra zou gaan kosten.

                                          Pooni bij het voormalige zwembad. (Ernaast een foto van hoe het was.)

Maar hij kreeg grote tegenslag te verwerken. Het water bleek besmet te zijn met de legionella bacterie. Het was dus niet meer mogelijk om gasten te verwelkomen.
Pooni bood het fort te koop aan. Het was een koopje volgens hem: het kostte slechts 4 miljoen.
Maar het lukte niet om het te verkopen en het resultaat was dat het bedrijf van Pooni Lexi Holding failliet ging.
Bewindvoerder KPMG probeerde daarna het fort te verkopen, maar werd hierin tegengewerkt door de heer Pooni. Deze beweerde dat hij persoonlijk eigenaar was en niet Lexi Holding.

                                               Pooni op zijn gebied

Pooni verschanste zich in het fort in maart 2008 en weigerde het te verlaten. Het leidde tot wat rechtszaken die uiteindelijk door Pooni werden verloren en het fort werd in maart 2009 inclusief achterstallig onderhoud verkocht voor £ 910.000.

                                           Hotelkamer in een voormalige geschutskamer

In maart 2012 is het fort gekocht door investeringsmaatschappij Clarenco (ook eigenaar van 2 andere zee-forten). Deze maatschappij wil het fort opknappen en opnieuw als hotel exploiteren.
Tot nu toe is het nog niet mogelijk om een vakantie te boeken.
=================================================

De vrouw in het meer

In de ochtend van 1 augustus 2013 zag een hengelaar een lichaam drijven in een meer vlakbij de universiteit van East Anglia (bij Norwich). Uiteraard heeft hij de politie gewaarschuwd.

Het bleek een geheel geklede vrouw te zijn. Er waren geen aanwijzingen wie deze vrouw is.

In de hele omgeving (Norfolk, Suffolk en Cambridgeshire) zijn er geen vermiste personen en ook op de universiteit wordt niemand vermist.

Het meer is voor iedereen toegankelijk en het is verboden om er in te zwemmen volgens de politie.

Het staat niet in verbinding met de rivier er vlakbij.

Onderzoek naar de doodsoorzaak leverde tot nu toe geen duidelijk resultaat op. 

De politie heeft te kennen gegeven dat er verder wordt gekeken en dat de zoektocht naar de identiteit van het slachtoffer intensiever wordt voortgezet.

2 augustus 2013
De politie heeft wat meer gegevens vrijgegeven.
De vrouw is ongeveer 40 jaar oud en heeft kort bruin haar, waaraan nog te zien is dat het een tijdje geleden donkerrood is geverfd. Ze is ongeveer 1 meter 70 en heeft een slank postuur.
In het meer is gezocht naar voorwerpen die meer licht op de zaak kunnen werpen. Dit bleef zonder resultaat.
De politie heeft nog steeds geen enkel idee wie deze vrouw is en heeft het publiek om assistentie gevraagd.
En ze gaat verder met het bekijken van opnames van beveiligingscamera's, die zich in de buurt bevinden.
De universiteit twijfelt of ze de vlag halfstok moeten hangen.

3 augustus 2013
Een hengelaar heeft een schoen in het water gevonden van het meer, vlakbij een steiger. De politie heeft daarom een gedeelte van het meer afgesloten voor het publiek en zoekt daar naar meer voorwerpen.
Het staat nog niet vast of de schoen daadwerkelijk van de vrouw afkomstig is.
Het onderzoek wordt onverminderd voortgezet.

4 augustus 2013
Het staat nog steeds niet vast of de schoen van de vrouw was. De politie voert aanvullende tests uit.
De oproep aan het publiek heeft geleid tot 10 tips, die allen serieus worden nagetrokken.
Informatie van landelijke politie-korpsen over vermiste personen heeft nog niet geleid tot een link met de gevonden vrouw.

5 augustus 2013
De politie heeft een foto vrijgegeven van de jurk waarin de vrouw gekleed was.

De woordvoerder van de politie gaf aan dat dit een zeer opvallend patroon is. Wellicht dat dit herkenning oproept.
Verder deelde hij mee dat er vooralsnog geen redenen zijn om aan te nemen dat er een misdrijf in het spel is en/of dat er andere personen zijn betrokken bij de dood van de vrouw.

6 augustus 2013
Er is besloten om toch verder te zoeken in het meer op zoek naar meer aanwijzingen over de identiteit van de vrouw.

9 augustus 2013
De politie heeft bekend gemaakt dat de vrouw is geidentificeerd.
Het gaat om een 43-jarige vrouw, afkomstig uit Litouwen. Zij woonde in de omgeving van Norwich.
Familie van de vrouw heeft haar identiteit op de avond van de 9e augustus bevestigd.
De doodsoorzaak is nog steeds onbekend.
Het toxicologische onderzoek is nog niet afgerond, de politie hoopt nog steeds de zaak volledig te kunnen afronden. En zij heeft de media en het publiek bedankt voor alle medewerking die verleend is tijdens het onderzoek.

============================================

Als tourist in Norwich (6)

Maanden geleden hadden we al gehoord dat er een expositie zou komen over de schilder Cotman. Volgens mijn vrouw een zeer gerespecteerd schilder en alweer: ik had nog nooit iets over hem gehoord, laat staan iets gezien. Na een periode van zeer slecht weer was het vandaag 25 juni 2013 een beetje beter, het regende eens niet en het was ook minder koud. En dus was het weer eens een dagje met de bus naar de binnenstad van Norwich, naar het kasteel.

                                          Wherries on the Yare - John Crome

De expositie bleek te gaan over: "The Norwich School of painters" , beter bekend als "The Norwich Society of Artists". Bijna de gehele Colman Art Galleries was er aan besteed. En terecht!
The society is in 1803 opgericht door schilder John Crome en drukker Robert Ladbrooke en de leden waren grote bewonderaars van de Nederlandse schilders uit de Gouden Eeuw en dan speciaal van Ruysdael (vanwege zijn prachtige wolkenpartijen), Hobbema (denk aan zijn schilderijen van landschappen), Jan van Goyen en Aert van der Neer.

                                                   Rivaulx Abbey - John Sell Cottman

In 1807 neemt John Sell Cotman het leiderschap op zich. Hij was niet alleen schilder, maar bovenal een begenadigd etser. Etsen waren het middel om afbeeldingen toegankelijk te maken voor het grote publiek. Dit maakt het wat logischer dat één van de oprichters een drukker was.
John Sell Cotman accepteerde in 1834 een leraarsbetrekking aan The King's College School in London. Daarna was het snel afgelopen met de sociëteit.

                                          Carrow River - John Joseph Cotman

                                          Great Yarmouth - George Vincent

Als ik naar de namen van de leden kijk, dan blijken het vooral een paar families die de boventoon voerden: de Cotmans, de Cromes en de Stannards. Er werden zelfs huwelijken gesloten tussen leden van de families.
In heel veel schilderijen, vooral die van de eerste jaren, zie je de invloed van de Nederlandse meesters. Dit geldt ook voor de afbeeldingen: er blijken in de 19e eeuw hartelijke betrekkingen te zijn geweest tussen de Hollanders en de mensen van Norfolk. Je ziet daarom heel veel Nederlandse schepen in schilderijen van havens en wateren.
In later jaren zie je de invloed van de oude Hollandse meesters een beetje verwateren, ik zie zelfs de voorbode van de Franse impressionisten.

                                          Still life - Emily Stannard

Iets trof mij nog zeer speciaal, in de door mij genoemde families waren ook vrouwen. En een heel stel was zelfs zeer begaafd als schilder. Maar je zal in de expositie geen schilderijen van hun aantreffen over landschappen, of zee-taferelen. Het was in die tijd niet aanvaardbaar om als vrouw in de buitenlucht te schilderen. Ze zaten dus noodgedwongen binnen en schilderden daar stillevens. Volgens mij konden ze op een gegeven moment geen appel of dode patrijs meer zien!
Dit gegeven sloot naadloos aan bij een tafereeltje dat ik zag in het restaurant van het kasteel. Een oosterse familie, hij in een spijkerbroek en t-shirt, kindje in een vlot ensemble en mevrouw in een niqab.
Nog net geen burqa... Verschil in geaccepteerd gedrag en kleding qua sekse bestaat nog steeds in de wereld.

Het was weer een zeer leerzaam uitje voor mij. Ik zal geen uitputtende biografieën van de schilders in dit stuk plaatsen. Een ieder weet dit soort zaken heus wel op Wikipedia te vinden.
En uiteraard hebben we het weer afgesloten in The King's Head met een Achels Brune!

============================================================